Ostatnio zwrócił się do mnie jeden z czytelników mojego bloga z następującym problemem: Otóż zatrudniony jest on na umowę o pracę i dostaje wynagrodzenie w formie przelewu na konto. Tymczasem chciałby on otrzymywać pensję w gotówce, gdyż jest zwolennikiem tradycyjnego pieniądza fizycznego. Niestety, pracodawca odmawia mu wypłaty w tej formie, bo jest mu tak wygodniej. W związku z tym czytelnik pyta, czy może on coś zrobić w tej sytuacji, aby otrzymywać wynagrodzenie w gotówce, czy też pracodawca ma prawo mu tego odmówić?
Uważam, że jest to bardzo trafne pytanie. Odmowa zapłaty pensji w formie gotówki i przymuszanie pracowników do otrzymywania wypłaty przelewem na konto jest coraz powszechniejszą praktyką pracodawców. Z uwagi zatem na fakt, że jest to często spotykany problem, który dotyczy wielu osób w Polsce, postanowiłem napisać na ten temat osobny artykuł.
W dalszej jego części wyjaśnię Wam, co możecie zrobić, aby prawnie zmusić pracodawcę do wypłaty Wam wynagrodzenia w gotówce. Pod koniec tego artykułu dorzucę Wam dodatkowy bonus, tj. przygotowany przeze mnie formularz: Wniosek do pracodawcy o wypłatę pensji w gotówce, który będziecie mogli sobie za darmo ściągnąć i wykorzystać.
Zaznaczam jednak, że opisane tu zasady dotyczą wyłącznie osób, które są zatrudnione na umowę o pracę. Wynikają one bowiem wprost z Kodeksu Pracy i dlatego nie odnoszą się do innych form zatrudnienia, np. umowy o dzieło, zlecenia, czy też samozatrudnienia.
Dlaczego część pracowników chce otrzymywać wynagrodzenie w gotówce?
Jestem o tym przekonany, że spora część osób zatrudnionych na umowę o pracę wolałaby otrzymywać wynagrodzenie w gotówce. Może to wynikać z kilku powodów.
Po pierwsze, w Polsce istnieje wielu zwolenników gotówki, którzy przeciwstawiają się procesowi jej likwidacji m. in. ze strony państwa i sektora bankowego. Sam się do nich zaliczam i dlatego napisałem książkę pt. Gotówka to wolność.
Jeśli sam jesteś zainteresowany tym, aby gotówka nie została zlikwidowana albo też chciałbyś porozmawiać na temat CBDC, to gorąco zapraszam Cię do przyłączenia się do prywatnej grupy na Facebook-u pod nazwą: „Obrońcy gotówki” – kliknij.
Po drugie, w przeciwieństwie do pieniądza elektronicznego na koncie, gotówka stanowi Twoją własność. W świetle prawa jest bowiem tak, że w momencie wpłaty swoich pieniędzy na rachunek bankowy tracisz ich własność. Umieszczenie na koncie określonej kwoty gotówki skutkuje bowiem przejściem prawa własności tych pieniędzy na bank. Natomiast Ty jako posiadacz rachunku bankowego nabywasz równocześnie roszczenie do banku o zwrot określonej sumy pieniężnej znajdującej się na tym koncie. Roszczenie jest jednak czymś znacznie słabszym pod względem prawnym od prawa własności. Dlatego też wiele osób woli otrzymywać pensję w gotówce.
Po trzecie, nie każdy ma lub chce posiadać rachunek bankowy i nie powinno się go do tego zmuszać. Sam nie przepadam za tym sektorem, który często pobiera wysokie prowizje np. za posiadanie konta lub też rozmaite usługi bankowe. Ponadto, jest dla mnie czymś zupełnie nieakceptowalnym, że banki utrudniają nam wypłatę w gotówce pieniędzy z bankomatu lub placówki, wprowadzają limity kwotowe takich wypłat, albo też każą sobie płacić za wypłatę środków. Uważam bowiem, że wszystkie wpłaty i wypłaty powinny być darmowe oraz nieograniczone kwotowo lub liczbowo, co najwyżej ograniczono ilością banknotów możliwych do umieszczenia w bankomacie.
Jeśli szerzej interesuje Was temat obrony gotówki przed likwidacją, to polecam następujące wpisy:
– Dlaczego warto płacić gotówką i ograniczyć korzystanie z karty? 11 powodów,
– Czego banki nie powiedzą Ci na temat pieniądza elektronicznego?,
– Prawo do gotówki w konstytucji. Dziś na Słowacji, jutro w Szwajcarii, pojutrze w Polsce?
– Jak wygląda likwidacja gotówki i wprowadzanie CBDC w Nigerii?
– Bankomaty farbujące gotówkę,
– 100 lat polskiego złotego! Czy dopuścimy do likwidacji gotówki i wprowadzenia CBDC?
Do niedawna zasadą była pensja w gotówce…
Jeszcze do niedawna, bo do końca 2018 roku, obowiązującą od wielu lat zasadą wynikającą z Kodeksu Pracy było to, że wypłata wynagrodzenia dokonywana była do rąk pracownika, czyli w formie gotówki. Natomiast jeżeli osoba ta chciała otrzymywać pensję w innej formie (np. przelewem na konto bankowe), to musiała wyrazić na to zgodę w formie pisemnej.
Innymi słowy, jeżeli pracownik nic nie zrobił w tej kwestii, to zasadą była gotówka, zaś wyjątkiem – forma bezgotówkowa.
Obecnie zasadą jest wypłata wynagrodzenia na konto…
Niestety, w 2018 roku polskie władze – prawdopodobnie pod wpływem olbrzymiego nacisku lobby bankowego – odwróciły tę regułę o 180 stopni. Mianowicie, od dnia 1 stycznia 2019 roku zaczęła obowiązywać zasada, iż wypłata wynagrodzenia jest dokonywana w formie bezgotówkowej, tj. na wskazane przez pracownika konto.
Jednocześnie przepisy przyznały pracodawcy prawo żądania od pracownika wskazania numeru rachunku bankowego, na który ma być wypłacane wynagrodzenie za pracę.
Dodać trzeba, że za terminowość wypłaty odpowiada pracodawca, tzn. na nim leży obowiązek dokonania przelewu na tyle wcześniej, aby w dniu terminu wypłaty pracownik mógł podjąć z konta swoją pensję. Ponadto, to pracodawcę obciążają koszty przelewu.
Co zrobić, aby pracodawca musiał nam wypłacać wynagrodzenie w gotówce?
Na szczęście od zasady tej wprowadzono wyjątek, na który chciałbym Wam zwrócić uwagę. Otóż każdy z Was jako pracownik może złożyć do pracodawcy wniosek o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych, czyli w formie gotówki. Wniosek ten możecie wnieść w formie papierowej albo elektronicznej (e-mail). Co istotne, jest on prawnie wiążący dla pracodawcy.
Obecnie bowiem art. 86 § 3 kodeksu pracy brzmi następująco:
„Wypłata wynagrodzenia jest dokonywana na wskazany przez pracownika rachunek płatniczy, chyba że pracownik złożył w postaci papierowej lub elektronicznej wniosek o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych”.
Innymi słowy, o wyborze formy wynagrodzenia nadal decyduje pracownik. Różnica jest jednak taka, że większość ludzi w Polsce jest albo bierna, albo też nawet nie wie, iż ma prawo żądać wypłaty w gotówce. Oczywiście, jest także wiele osób, które na tyle przyzwyczaiły się do płatności bezgotówkowych, iż im taka domniemana forma wypłaty po prostu pasuje.
Pamiętajcie też, że każdy z Was może w dowolnym momencie tę zgodę cofnąć albo zmienić. Ponadto, nie może Was też z powodu tego, że np. wybraliście wynagrodzenie w formie gotówki, spotykać jakakolwiek sankcja lub kara. To jest bowiem wasze prawo. W podobnej sprawie zapadł nawet wyrok Sądu Najwyższego, który stwierdził, że „Pracownik może cofnąć zgodę na wypłacanie wynagrodzenia za pracę w inny sposób niż w formie pieniężnej do jego rąk (na przykład w formie przelewu wynagrodzenia na konto bankowe) lub zmienić dyspozycję w tym zakresie i takie zachowanie nie jest naruszeniem obowiązku lojalności wobec pracodawcy” (wyrok SN z dnia 21.02.2002r., I PKN 917/00).
Czy zawsze się opłaca pensja w gotówce?
Mimo, iż jestem gorącym zwolennikiem gotówki, uważam jednak, że zdarzają się sytuacje, kiedy nie zawsze opłaca się występować do pracodawcy o wypłatę pensji w tej formie. Moim zdaniem, warto zachować tu elastyczność i zdrowy rozsądek. Dlaczego?
Przykładowo, wyobraźcie sobie dość często spotykaną sytuację, że siedziba firmy i miejsce wykonywania pracy to różne miasta. Załóżmy, że Wasz pracodawca jest z Wrocławia, ale Wy dla niego pracujecie w jednoosobowym punkcie w Katowicach. Miejscowości te są położone od siebie w odległości około 190 km. Wówczas pracodawca ma prawo wypłacać Wam wynagrodzenie w gotówce jedynie w kasie przedsiębiorstwa znajdującej się pod adresem siedziby firmy zarejestrowanej w KRS lub CEIDG, czyli we Wrocławiu. W takiej sytuacji musielibyście przyjechać specjalnie do Wrocławia, aby odebrać swoją pensję w gotówce.
Moim zdaniem, byłoby to zupełnie bez sensu. Znacznie lepszym i prostszym rozwiązaniem jest po prostu założyć rachunek bankowy, i to najlepiej tam, gdzie są darmowe wypłaty z bankomatu lub z kasy, a po wpłynięciu wynagrodzenia jak najszybciej wypłacić całość lub jego część w gotówce.
Jeśli zaś ktoś nie chce płacić bankowi prowizji za prowadzenie rachunku, to proponuję stosunkowo mało znane w Polsce rozwiązanie, jakim jest tzw. podstawowy rachunek płatniczy, będący darmową alternatywą dla drogich kont, o którym więcej napisałem tutaj.
Postarajmy się też wczuć w punkt widzenia pracodawcy. Jeśli zatrudnia on np. 100 pracowników, to znacznie łatwiej jest mu przelać 100 pensji na konta pracowników, niż specjalnie stworzyć kasę firmy i zatrudniać tam osobę, która wypłacałaby wynagrodzenie tylko 1 pracownikowi w formie gotówki.
Z drugiej jednak strony jak najbardziej rozumiem każdą osobę, która pragnie otrzymywać swoje wynagrodzenie za pracę w gotówce, do czego ma prawo.
BONUS – darmowy formularz wniosku o wypłatę pensji w gotówce
Dla tych z Was, którzy nie wiedzą, jak to napisać, przygotowałem specjalny bonus, tj. formularz wniosku do pracodawcy o wypłatę pensji w gotówce. Możecie go sobie za darmo ściągnąć i wysłać pracodawcy. Przypominam, że wniosek ten możecie złożyć w formie papierowej albo elektronicznej (e-mail).
Osobiście jednak polecam Wam go wydrukować, podpisać i wysłać listem poleconym za potwierdzeniem odbioru na adres pracodawcy. Dzięki temu macie dowód jego doręczenia. Wniosek ten możecie pobrać TUTAJ.
Już wkrótce pierwsza polska książka na temat CBDC
Na zakończenie chcę z Wami podzielić się radosną wiadomością. Otóż już wkrótce dostępna będzie moja najnowsza książka na temat CBDC. Będzie to pierwsza tego typu publikacja polskiego autora, w której podejmuję się kompleksowej analizy tematyki cyfrowych walut banku centralnego.
Aktualnie został mi do dokończenia ostatni rozdział, przy czym kilka pierwszych rozdziałów oddałem już do korekty.
Pragnę przy tym, aby te osoby, które zaufały mi na samym początku, miały prawo nabyć ją w pierwszej kolejności i w najatrakcyjniejszej cenie, jaka może być. Tymi osobami jesteście przede wszystkim Wy – czytelnicy mojego bloga i słuchacze podcastu. Okres promocyjny potrwa 2 tygodnie. Mam taką strategię, że po okresie promocji nie zamierzam udzielać żadnych rabatów. Książka ta nie będzie więc już nigdy tańsza niż przez pierwsze 2 tygodnie sprzedaży (a prawdopodobnie w przyszłości jej cena będzie już tylko wyższa). Nie zamierzam więc obniżać ceny np. na Black Friday lub na inne podobne okazje.
Aby otrzymać najnowsze informacje na temat tej książki, dołącz do newslettera Podróży ku wolności.
Postaw mi kawę
Na zakończenie ma do Ciebie prośbę. W prowadzenie tego bloga i podcastu wkładam sporo serca i czasu. Treści te są dostępne za darmo, a przygotowując je zazwyczaj popijam kawę (uwielbiam kawę!). Jeśli uważasz je za wartościowe, a chcesz wesprzeć moją działalność w internecie, to… możesz mi postawić wirtualną kawę! 🙂
Odbywa się to za pomocą platformy Buy coffee.to.
Szczegóły znajdziesz w linku poniżej.
Klikając w ten link przejdziesz do mojego profilu, gdzie w prosty sposób możesz postawić mi kawę.
Jeżeli podoba Ci się idea tego bloga i podcastu, to proszę Cię o jego udostępnienie, polubienie lub skomentowanie – dzięki temu ma on szanse dotarcia do szerszego kręgu odbiorów, a być może wśród nich są osoby, które bardzo potrzebują zawartych w nim informacji. Polecam także zapisanie się na mojego Newslettera – wtedy nie umknie Ci żaden odcinek tego bloga, a także polubienie mnie na Facebook-u i Instagramie.
Copyright © 2024 Rafael del Viaje.
Dla mnie liczy się tylko gotówka. Nie wiedziałam tego, że wystarczy złożyć wniosek, dziękuję za podpowiedź
Tak, wystarczy. W istocie jest to bardzo proste.